เครื่องเงินถมทอง มีกำเนิดตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ราว พ.ศ.2061 แต่เรื่องที่มายังเห็นขัดแย้งกันอยู่ บ้างว่าได้รับการถ่ายทอดมาจากชาวโปรตุเกส เพราะชาวโปรตุเกสเป็นชาติแรกที่ได้รับอนุญาตให้เข้ามาทำการค้าขายในราชอาณาจักรไทยได้ 4 เมือง คือ กรุงศรีอยุธยา นครศรีธรรมราช ปัตตานี และมะริด
สมเด็จกรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงมีความเห็นว่า ชาวนครศรีธรรมราชได้รับรู้เรื่องเครื่องเงินถมทองจากชาวอินเดีย ศาสตราจารย์วิศาลศิลปกรรมให้ความเห็นว่า ยาถมไทยมิได้รับต้นตำรับมาจากประเทศใด เกิดขึ้นในประเทศไทยโดยแท้ คือเกิดที่นครศรีธรรมราชและบ้างว่ารับมาจากอิหร่านบ้าง จากกรีซบ้าง จึงยังหาข้อยุติไม่ได้
ผลิตภัณฑ์เครื่องเงินถมนครนอกจากใช้ทั่วไปในหมู่ชาวเมืองแล้วยังเป็นของที่ระลึก เป็นของทูลเกล้าถวายเป็นจำนวนมาก เช่น ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงรับสั่งให้เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชในสมัยนั้น จัดหาช่างถมที่มีฝีมือเยี่ยมที่สุดของนครศรีธรรมราชส่งไปยังกรุงศรีอยุธยาทำไม้กางเขนถมส่งไปถวายพระสันตปาปา ณ กรุงโรม ประเทศอิตาลี และทำเครื่องถมเป็นเครื่องใช้ไปบรรณาการพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งประเทศฝรั่งเศส
ครั้นถึงสมัยรัตนโกสินทร์ เครื่องเงินถมทองก็ยังถือเป็นของสูงศักดิ์ ที่ใช้เป็นเครื่องราชูปโภค และเครื่องราชบรรณาการ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เครื่องถมเมืองนคร ได้รับความนิยมอย่างสูง ในราชสำนัก และเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชเอง คือ เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) ก็เป็นผู้ส่งเสริม และทำนุบำรุงช่างถมให้เจริญก้าวหน้า อีกทั้งตัวท่านเองเป็นผู้มีฝีมืออันเลิศ จนถมเมืองนคร เข้ามามีชื่อเสียงในพระนครเป็นอย่างมาก เช่น ในสมัยพระบาทสมเด็จฯพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าพระยานคร(กลาง) ได้ทำพระเก้าอี้ถมอนุโลมจากพระแท่นและพนักเรือพระที่นั่งด้วยถมอนุโลมจากพระเสลี่ยงถวาย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงส่งเครื่องถมเมืองนครจำนวนหนึ่งร่วมไปกับเครื่องบรรณาการส่งไปถวายแด่พระนางเจ้าวิคตอเรียแหล่งประเทศอังกฤษ ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์พระราชวังบัคกิ้งแฮม นอกจากนี้โปรดเกล้าฯ ให้ใช้พระเก้าอี้ถมเป็นพระที่นั่งภัทรปิฐในงานบรมราชาภิเษก
ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จฯพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทโปรดเกล้าฯให้พระยาสุธรรมมนตรี(หนูพร้อม) ในขณะที่ดำรงตำแหน่งเป็นพระยานครศรีธรรมราชเป็นนายงานให้ช่างถมที่เมืองนครศรีธรรมราชทำพระที่นั่งพุดตานถม ซึ่งตั้งไว้ในท้องพระโรงกลางทรงอ้างว่าตามเยี่ยงอย่างพระบิดาและพระอัยกา พระยานครจะขอทำให้เป็นของถวายแต่ไม่ทรงอนุญาต พระองค์จึงได้ทรงออกเงินให้เอง
ในรัชกาลปัจจุบันพระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ช่างทำหีบบุหรี่ถมทองสำหรับพระราชทานแก่ประธานาธิบดีไอเซนเฮาว์และ ดร.ริสบอร์ผู้ซึ่งเป็นนายแพทย์ที่ถวายการประสูติ และได้พระราชทานตลับแป้งถมทองแก่นางพยาบาลที่โรงพยาบาลในเมืองบอสตันด้วยทุกคน
ปัจจุบันเนื่องจากทองและเงินมีราคาสูงขึ้น ประกอบกับการทำต้องอาศัยเวลาและฝีมือชั้นสูง เครื่องถมนครไม่ค่อยพัฒนารูปแบบและลวดลาย นิยมทำแบบดั้งเดิม มีตั้งแต่ ภาชนะ เครื่องประดับชิ้นเล็ก เช่น ช้อน แหวน กำไล เข็มกลัดติดเสื้อไปจนถึงชิ้นใหญ่ เช่น พานขันโตก ถาด เมื่อเทียบกับเครื่องถมที่ผลิตจากกรุงเทพฯ ทำกระเป๋าถือผู้หญิง รูปทรงต่างๆ ไปออกแบบร่วมกับวัสดุอย่างอื่นบ้าง เช่น กระเป๋าย่านลิเภาบ้าง หรือตกแต่งกับวัสดุอย่างอื่นก็ได้ หวายก็ได้ มีการพัฒนา มีการประกวดแข่งขันกันก็เป็นที่น่าภาคภูมิใจเกิดการพัฒนารูปแบบ แต่เครื่องถมนครคงเอกลักษณ์ของตนเองไว้อย่างดีเยี่ยม
ประเภทของเครื่องถม
เครื่องถมมีอยู่ 3 แบบ คือ ถมเงิน (หรือถมดำ) ถมทอง และถมตะทอง
- ถมเงิน หรือที่นิยมเรียกกันว่า ถมดำ ลักษณะเป็นเนื้อถมที่ถมลงไปบนพื้นตามร่องลาย เป็นสีดำมันซึ่งเนื้อถมจะขับลวดลายให้เด่นงดงามอยู่บนพื้นสีเงิน เป็นถมที่เก่าแก่ที่สุดตามความนิยม ถมที่ดีต้องมีสีดำสนิทไม่มี “ตามด” (ตามดคือจุดขาวบนสีดำ) ถมเป็นกรรมวิธี ในการผสมของโลหะสามอย่างเข้าด้วยกัน คือ เงิน ตะกั่ว และทองแดง นำมาป่นจนเป็นผงละเอียดเพื่อโรยลงบนพื้นแผ่นเงินที่ขูดร่อง หรือตอกเป็น ลวดลายไว้แล้ว การที่จะให้ผงถมเกาะแน่นอยู่ที่การเหยียบพื้น (คือการแกะหรือตอกร่องลงบนเนื้อเงินที่เป็นพื้นของลายที่ตอก) ถ้าเหยียบพื้น ให้มีรอยขรุขระมากเท่าใด ผงถมก็เกาะได้มากเท่านั้น
- ถมทอง ก็คือถมดำนั่นเอง แต่แตกต่างที่ลวดลาย คือลายสีเงินได้เปลี่ยนเป็นสีทอง ช่างถมจะเปียกหรือละลายทองคำให้เหลวเป็นน้ำ โดย ใส่ทองแท่งลงในปรอท ปรอทจะละลายทองแท่งให้เป็นน้ำ ช่างถมจะชุบน้ำทองผสมปรอทด้วยพู่กันเขียนทับลงบนลวดลายสีเงิน การเขียนน้ำทองละลายปรอทนี้ จะต้องใช้ความประณีตเป็นอย่างมาก ต้องเขียนทับลงบนเส้นเงินเท่านั้น เมื่อเขียนเสร็จแล้วจะใช้ความร้อนไล่ปรอทออกจากทอง ทองก็จะติดแน่นอยู่บนพื้นที่เขียนน้ำทองนั้น ถมทองมีความงามตรงที่เป็นสีทอง ลวดลายกระจ่างเด่นชัด ทองที่ทาทับก็จะมีความคงทนนับร้อยปี
- ถมตะทอง เป็นศัพท์ของช่างถม หมายถึง วิธีการระบายทองคำละลายปรอทหรือแต้มทองเป็นแห่งๆ เฉพาะที่ มิใช่ระบายจนเต็มเนื้อที่อย่าง เดียวกับการทำถมทอง โดยเอาทองคำแท้ๆ ใส่ลงในปรอท ทองละลายอยู่ในน้ำปรอท เมื่อเอาน้ำปรอทที่มีทองคำละลายปนอยู่ไปแต้มตามแห่งที่ต้องการให้ เป็นสีทองนั้น ในขั้นแรกปรอทจะยังคงอยู่ เมื่อไล่ด้วยความร้อนปรอทจะหนีทองก็จะติดแน่นอยู่บนตำแหน่งหรือลายที่แต้มทองนั้น การแต้มทองหรือ ระบายทองในที่บางแห่งของถมดำ เป็นการเน้นจุดเด่น หรือต้องการแสดงอวดภาพหรือลายเด่นๆ ฉะนั้นเครื่องถมตะทองจึงเป็นของที่หายากกว่าถมเงินหรือ ถมทอง ในสมัยกรุงศรีอยุธยามีความนิยมในถมตะทองมากกว่าถมทอง
ร้านศิลปะไทยและนักสะสมที่เป็นลูกค้าของทางร้านทุกท่าน ต่างเล็งเห็นถึงความสำคัญของเครื่องถม เบญจรงค์ ลายน้ำทอง เครื่องลายคราม และของเก่าของโบราณต่าง ๆ ในฐานะที่เป็นตัวแทนสะท้อนภาพชีวิตความเป็นอยู่ของบรรพบุรุษ คุณค่าและงานศิลปะที่บรรจงวาดอย่างพิถีพิถันลงบนเครื่องกระเบื้องดินเผา ที่นำผ่านข้ามน้ำข้ามทะเลมาตั้งแต่โบราณ จึงมีความประสงค์ที่จะรับซื้อเครื่องถม กังไสลายคราม เบญจรงค์ และของเก่าของโบราณต่าง ๆ เพื่ออนุรักษ์และเก็บรักษาสืบต่อไป
สำหรับท่านเจ้าของของโบราณ เครื่องกังไส เครื่องลายคราม เบญจรงค์ ลายน้ำทอง เครื่องถมทอง เครื่องเงิน กระเพาะปลา พระบูชา พระเครื่อง เฟอร์นิเจอร์มุก ของสะสมมีค่าต่าง ๆ ที่ต้องการขายหรือแบ่งปันให้กับเรา ทางร้านศิลปะไทยยินดีรับซื้อของเก่าของโบราณดังกล่าว โดยให้ราคาที่สูงกว่าท้องตลาด และมีบริการรับซื้อของโบราณถึงที่บ้านของท่าน โดยไม่มีการคิดค่าใช้จ่าย
รับซื้อได้ทั่วประเทศและชำระเงินเป็นเงินสดทันที ไม่จำกัดวงเงิน โดยร้านศิลปะไทย จะเก็บรักษาชื่อเสียงของเจ้าของเดิมไว้เป็นความลับที่สุด
เจ้าของร้านเป็นผู้ซื้อเองโดยตรง ดังนั้นจึงรับประกันได้ว่าของโบราณที่ท่านได้แบ่งขายให้กับเรา จะได้ราคาดีที่สุดเกินกว่าท้องตลาด ยินดีต้อนรับนายหน้า พาเราไปซื้อ เรามีค่าตอบแทนอย่างงามให้ทันที
ร้านศิลปะไทยยังรับซื้อของเก่าโบราณและของสะสมอื่นๆ โดยให้ราคาสูงที่สุด ด้วยนะครับ เช่น
- เบญจรงค์ เครื่องถ้วยเบญจรงค์ลายน้ำทอง
- เครื่องลายคราม กังไสลายครามจีน
- เครื่องเงินเก่า เครื่องทองเก่า เครื่องเงินถมทอง
- กระเพาะปลาเก่า
- ปั้นน้ำชา กาน้ำชาจีนโบราณ ชุดน้ำชาเก่า
- เฟอร์นิเจอร์เก่าโบราณ เฟอร์นิเจอร์มุก ตั่งขาสิงห์ ตู้ขาสิงห์ ตู้มุก เครื่องมุกต่างๆ
- รับเช่าพระเครื่อง พระบูชา ชุดหมู่ตั้งพระ
- ภาพถ่ายเก่า ซื้อภาพวาดเก่าภาพเขียนเก่า
- เครื่องทองเหลืองเก่า
- ของสะสม ของเก่า วัตถุโบราณ ของแอนทีคหายากทุกชนิด
อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ :ร้านรับซื้อของโบราณดีๆ ให้ราคาสูงที่สุด หาไม่ยาก
